شیمی درمانی

شیمی درمانی چگونه برای درمان سرطان استفاده می شود؟
شیمی درمانی به استفاده از هر دارویی برای درمان هر بیماری اشاره دارد. اما برای اکثر مردم، کلمه شیمی درمانی به معنای داروهایی است که برای درمان سرطان استفاده می شود. مهم است بدانید که همه داروها و داروهای درمان سرطان به یک شکل عمل نمی کنند. قبلاً تنها نوع دارویی که می‌توانست سرطان را درمان کند شیمی‌های سنتی یا استاندارد بود، اما اکنون انواع مختلفی از داروها برای درمان سرطان استفاده می‌شود. در حالی که شیمی درمانی سنتی یا استاندارد هنوز بهترین راه برای درمان بسیاری از سرطان ها است، انواع مختلف داروها ممکن است برای دیگران بهتر عمل کنند.شیمی درمانی یک درمان سیستمیک در نظر گرفته می شود زیرا این دارو در سراسر بدن حرکت می کند و می تواند سلول های سرطانی را که به قسمت هایی از بدن که دور از تومور اصلی (اولیه) گسترش یافته اند (متاستاز) را از بین ببرد. این امر آن را از درمان هایی مانند جراحی و پرتو درمانی متفاوت می کند. جراحی یک تومور را از قسمتی از بدن که سرطان در آن یافت شده است خارج می‌کند و پرتودرمانی در ناحیه خاصی از بدن برای کشتن یا آسیب رساندن به سلول‌های سرطانی انجام می‌شود. درمان‌هایی از این دست، درمان‌های موضعی نامیده می‌شوند، زیرا یک قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

اهداف شیمی درمانی:
اگر پزشک شما شیمی درمانی را به عنوان گزینه ای برای درمان سرطان توصیه کرده است، درک اهداف درمان هنگام تصمیم گیری درمانی مهم است. سه هدف اصلی برای شیمی درمانی (شیمی درمانی) در درمان سرطان وجود دارد:

  1. درمان
  2. کنترل
  3. تسکین

برنامه ریزی درمان های شیمی درمانی:
پزشک سرطان (انکولوژیست) تصمیم خواهید گرفت که چه دارو یا ترکیبی از داروها را دریافت کنید. پزشک شما دوزها، نحوه تجویز داروها و تعداد دفعات و مدت زمان درمان را انتخاب خواهد کرد. همه این تصمیمات به نوع سرطان، محل ، میزان بزرگی آن، انتشار آن به سایر قسمت های بدن و اینکه چگونه بر عملکرد طبیعی بدن و سلامت کلی شما تأثیر می گذارد بستگی دارد.

سرطان را می توان با یک داروی شیمی درمانی درمان کرد، اما اغلب چندین دارو با هم استفاده می شود. آنها ممکن است به ترتیب معین یا در ترکیبات خاصی (به نام شیمی درمانی ترکیبی) داده شوند. داروهای مختلف که به روش‌های متفاوتی کار می‌کنند می‌توانند با هم کار کنند تا سلول‌های سرطانی بیشتری را از بین ببرند. این همچنین می تواند به کاهش احتمال مقاوم شدن سرطان به هر یک از داروهای شیمی درمانی کمک کند.

گاهی اوقات شیمی درمانی تنها درمانی است که به آن نیاز دارید. اغلب، شیمی درمانی همراه با جراحی یا پرتودرمانی یا هر دو مورد استفاده قرار می گیرد. و گاهی اوقات با داروهای دیگر مانند درمان هدفمند، هورمون درمانی یا ایمونوتراپی استفاده می شود.

ممکن است از شیمی درمانی در مواقع زیر استفاده شود:

  1. برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی یا پرتودرمانی. شیمی درمانی مورد استفاده در این روش درمان نئوادجوانت نامیده می شود.
  2. پس از جراحی یا پرتودرمانی برای کمک به کشتن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن. شیمی درمانی مورد استفاده در این روش درمان کمکی (ادجوانت)نامیده می شود.
  3. با انواع دیگر داروها برای کمک به کشتن سلول های سرطانی، مانند داروهای درمان هدفمند که بر روی اهداف خاصی از سلول های سرطانی عمل می کنند یا داروهای ایمونوتراپی که به سیستم ایمنی کمک می کنند با سرطان مبارزه کند.

عواملی که پزشك هنگام تعیین گزینه های درمانی در نظر می گیرد عبارتند از:

  1. نوع سرطان
  2. مرحله سرطان (تا چه حد گسترش یافته است)
  3. نتایج سایر آزمایشات روی تومور، مانند نشانگرهای زیستی(گیرنده های سطح سلولی)
  4. سن بیمار
  5. سلامت کلی بیمار و داروهای فعلی
  6. سایر مشکلات سلامتی  (مانند بیماری های قلبی، کبدی یا کلیوی)
  7. انواع درمان های سرطان که در گذشته انجام شده است.

تعیین دوزهای شیمی درمانی:
اکثر داروهای شیمی درمانی (شیمی درمانی) داروهای قوی هستند که محدوده نسبتاً محدودی برای ایمنی و اثربخشی دوز دارند. مصرف کم دارو، سرطان را به خوبی درمان نمی کند و مصرف بیش از حد ممکن است عوارض جانبی تهدید کننده زندگی ایجاد کند. به همین دلیل، پزشکان باید دوزهای شیمی درمانی را بسیار دقیق محاسبه کنند.

بسته به دارویی که قرار است داده شود، روش های مختلفی برای تعیین دوز شیمی درمانی وجود دارد:

  • اکثر داروهای شیمی درمانی بر حسب میلی گرم (میلی گرم) اندازه گیری می شوند.
  • برخی از دوزهای شیمی درمانی بر اساس سطح بدن (BSA) تعیین می شوند که با استفاده از قد و وزن محاسبه می شوند. BSA بر حسب متر مربع (m2) بیان می شود.
  • از آنجایی که بدن کودکان داروها را متفاوت پردازش می کند، دوز برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است،

تعیین برنامه شیمی درمانی (دوره):
شیمی درمانی معمولاً در فواصل منظم به نام سیکل انجام می شود. یک چرخه ممکن است دوز یک یا چند دارو در یک یا چند روز باشد و پس از چند روز یا چند هفته بدون درمان.

این به سلول های طبیعی زمان می دهد تا از عوارض جانبی دارو بهبود یابند.

برخی از داروها، زمانی بهترین اثر را دارند که به طور مداوم در طی چند روز تجویز شوند.

هر دارو بر اساس برنامه ای تجویز می شود که از اثرات ضد سرطانی خود حداکثر استفاده را می کند و عوارض جانبی را به حداقل می رساند. اگر بیش از یک دارو استفاده شود، برنامه درمانی می گوید هر دارو چند وقت یکبار و دقیقا چه زمانی باید تجویز شود. تعداد سیکل های داده شده ممکن است قبل از شروع درمان بر اساس نوع و مرحله سرطان تعیین شود. در برخی موارد، این عدد منعطف است و نحوه تاثیر درمان بر سرطان و سلامت کلی فرد را در نظر می‌گیرد.

بیماران گرامی در زمان تزریق داروی شیمی درمانی به نكات زیر توجه كنید:

  • در زمان رگ گیری توسط پرستار آرامش خود را حفظ كنید و با وی همكاری نمایید،و اجازه بدهید او تصمیم گیرنده مكان مناسب برای رگ گیری باشد.
  • اگر آنژیوكت را به دلیل رگهای نامناسب در محل خم آرنج زدند مراقب باشید و دست خود را زیاد خم و راست نكنید.
  • اگر عمل جراحی پستان و برداشتن غدد لنفاوی انجام داده اید به پرستارتان یادآوری كنید كه از دست طرف دیگر رگ گیری نماید.
  • در زمان دریافت دارو اگر احساس كردید تزریق نسبت به قبل فرق كرده است یا احساس سوزش،درد،قرمزی یا تورم در محل آنژیوكت كردید حتما به پرستارتان اطلاع دهید(در صورتیكه دیابت دارید ممكن است درد را احساس نكنید بنابراین بیشتر دقت كنید.)
  • در صورت احساس هر گونه تنگی نفس،سنگینی قفسه سینه و علامت غیر معمول دیگر، فورا پرستار خود را مطلع كنید.
  • از مصرف غذاهای سنگین و سخت هضم در روز تزریق اجتناب كنید.